کد مطلب:40481 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:40

گنجینه پرسمان » تاريخ و سيره

چرا درآية 74 سورة توبه، صفت بينياز كردن براي خدا و پيامبر9، مشترك آورده شده است؟

مقصود از اين قسمت آية شريف كه ميفرمايد: أَغْنَغهُمُ اللَّهُ وَرَسُولُهُو مِن فَضْلِهِي ;(توبه،74) خداوند و رسولش آنان را به فضل خود بينياز ساختند. اين است كه كه منافقان در پرتودين خدا و خدمتها و زحمتهاي پيامبر اسلام9، احتياجاتشان برطرف شده بود; البته اين مطلب با حقيقت توحيد كه بينياز مطلق، خداوند است و نياز همه تنها از جانب او برطرف ميشود، منافات ندارد; زيرا اشكالي ندارد كه حوادث جهان، افزون بر آن كه به خدا نسبت داده ميشود، به عواملي هم كه در طول قدرت الهي، به وسيلة خداوند، داراي قدرت شدهاند، نيز نسبت داده شود، مانند آن كه وقتي آب ميخوريم ميگوييم، آب، تشنگي ما را برطرف ساخت، در حالي كه تشنگي ما را خدا برطرف ميفرمايد، ولي چون خداوند خاصيت رفع عطش را در آب قرار داده و آب با ارادة او، رفع عطش ميكند، صحيح است كه بگوييم: آب، رفع عطش ميكند; اين جا هم چون خدمتها و زحمتهاي پيامبر9 همگي با رضا و اراده و مشيت الهي صورت گرفته است، پس اگر زحمتها و خدمتهاي او باعث رفع نياز ديگران شود، در واقع اين خداست كه رفع نياز كرده، ولي در عين حال صحيح است كه گفته شود پيامبر، رفع نياز كرده است; البته اصلاً اين گونه نيست كه رفع نياز پيامبر، در كنار ـ و عرض ـ رفع نياز خدا مطرح باشد، بلكه در واقع، رفع نياز از سوي خداست كه گاهي به وسيلة پيامبر و گاهي هم از راههاي ديگر، صورت ميگيرد، به همين جهت، فرموده: خدا و پيامبر بينيازشان ساختند، يعني خدا هم از راه پيامبر و هم از راههاي ديگر آنان را بينياز ساخت; شاهدي كه اين سخن را تأييد ميكند، مفرد آمدن ضمير، در كلمة فضله است، زيرا نفرمود: فضلهما; اين بيان كنندة آن است كه فضل پيامبر هم به فضل خدا بر ميگردد.(تفسير نمونه، آيت الله مكارم شيرازي و ديگران، ج 8، ص 45، نشر دار الكتب الاسلامية.)